مقاله های علمی را میتوان به مقاله های پژوهش میدانی و کتابخانه‌ای یا اسنادی یا مروری انتقادی و عمومی یا اجتماعی طبقه‌بندی کرد. برای اینکه مقاله ها مقاله ها چه پژوهشی و موضوعی و چه انتقادی و عمومی کارآمد و مناسب باشد، نویسنده می بایست پیش از اقدام به نگارش اصولی و اصولی را مدنظر قرار دهد و مقدماتی را طی کند. که در این مقاله به پیشنیازهای آن می پردازیم.
1 عنوان خود را تعیین کنید.
2 مخاطب خود را تعیین کنید.
3 سطح آگاهی و دانش و به طور کلی تسلط خود را روی موضوع تعیین کنید.
4 فهرستی از منابع موجود برای رجوع و مشورت را تعیین کنید.
5 طول مقاله خود را تعیین کنید.
6 نشریه مورد نظر را برای چاپ مقاله تعیین کنید.
7 مطالب طرح سازمانی یا خلاصه مقاله خود را بنویسید.
8 از ارتباط و انسجام مطالب مقاله خود اطمینان حاصل کنید.
9 لحن نوشتاری خود را تعیین کنید.
10 چگونگی کار با منابع و فنون برداشت از آنها را تعیین کنید.
انتخاب عنوان مقاله به صورت دقیق مشخص کنید که درباره چه چیزی میخوای بنویسی اگر مجبور شوید عقاید خود را باز کنید و آنها را با برخی از آگاهان و متخصصان در حوزه مورد نظر که مورد اعتماد و هستند را در میان بگذارید وقتی در خصوص عنوان تا خودتان به توافق رسید و همه جانبه ها و ویژگی های آن را مد نظر قرار دادید از خودتان این پرسش‌ها را مطلع کنید من درباره عنوان موضوع چه قدر می دانم چه ابعاد دیگری ممکن است وجود داشته باشد که من از آنها بی اطلاع هستم یا اطلاعات کمی درباره آنها دارم آیا می توانم به همه پرسش های مورد نظر از قبل چه چی
شناسایی مخاطب برای افراد مبتدی متوسط یا سطح بالای متخصصان می‌نویسید برای نمونه اگر شما مقاله ای درباره توسعه سیاسی در ایران می‌نویسید با خوانندگان و مخاطبان شما افراد معمولی یا ناآشنا به توسعه سیاسی هستند یا اینکه این افراد متخصص هستند و در حوزه مورد نظر صاحب نظرند.
میزان تسلط شما روی عنوان چقدر است؟ آیا عنوان را انتخاب کردید که به راحتی می توانید درباره آن بنویسید؟ یا اطلاعات اندکی در مورد آن دارید؟ اگر احساس می کنید پیچیدگی هایی در مورد موضوع مورد نظر وجود دارد که ممکن است شما را گمراه کند. یا احساس می‌کنید در مورد موضوع مورد نظر آگاهی تان کم است باید در این زمینه اطلاعات خود را بهبود ببخشید. تحقیق دقیق متنوع و زیاد می تواند حوزه های جدیدی را در برابر شما باز می‌کند. و شاید عقیده نگارش مقاله های بعدی رو هم در شما ایجاد کند در عین حال از مشورت با افراد مطلع و متخصص نهراسید. به طور قطع آنها نیز می تواند ایده های خوبی در ویژه منابع مورد پژوهش قرار دهند یکی از منابع موجود برای رجوع و مشورت را تعیین کنید.
این فهرست می‌تواند شامل اسناد مدارک آمارها کتاب‌ها و مقاله‌ها و صحبت‌های مقاله‌های برنامه متخصصان و نخبگان بر مردم نیز باشد برای تعیین منابع مکتوب خود می توانید کار خود را با کتابخانه شروع کنید. امروزه در بیشتر کتابخانه‌ها جستجو برای یافتن منابع از طریق رایانه انجام میگیرد. اگر عنوان یا مولف کتاب را نمی‌شناسید می توانید کلید واژه خود را جستجو کنید یا ترکیب واژه های موجود در عنوان خود می‌تواند برای یافتن اطلاعات بیشتر به شما کمک کند.
معمولا واحدهایی که شما میتوانید و قرار است مقاله خود را برای آنها تهیه و ارسال نمایید. مثل مدرسان مجله‌ها روزنامه‌ها سایت‌ها همایش‌ها و غیره محدودیتی را در زمینه تولید مقاله یا تعداد صفحه یک مقاله دارند. و می بایست طول مقاله به اندازه مورد نیاز باشد نه کمتر و نه بیشتر. باید مشخص نمایید که چه مطالبی را قرار است در مقاله خود بگنجانید در واقع طرح سازمانی مقاله خود را بچینید و مقاله خود را برای چه واحدی میخواهید ارسال کنید اگر مقاله خود را می‌خواهد برای یک مجله یا روزنامه چاپ کنید توجه نمایید که آن مجله یا روزنامه که محدودیت تولید را برای چاپ مقاله ها در نظر گرفته است کلیه موارد مهم و مورد نظر برای چاپ را تعیین کنیم.
هر نشریه شرایط خاص خود را برای چاپ مقاله دارد و این شرایط هم در مورد جزئیات صوری مقاله از جمله طول آنها اعمال می شود. و هم در مورد طرح سازمانی آن صادق است. بنابراین هر چند ممکن است محتوای مقاله شما نیز تغییر اساسی نماید. اما اگر اصول نشر مورد نظر را رعایت نشود ممکن است از مقاله شما ایراد گرفته شود یا چاپ آن برای شما مقدور نباشد. بنابراین مهم است قالب طرح سازمانی یا خلاصه مقاله خود را بنویسید.
وقتی مطالب خود و جمع‌آوری آماده و ارزیابی نموده اید می توانید طرح سازمانی و رئوس مطالب خود را بنویسید. سازماندهی به معنای ایجاد یک ساختار منطقی و متناسب برای ارائه حقایق یا داده‌هایی است که قرار است در معرض خوانندگان قرار گیرد. و تنها حقایق داده ها بر نحوه این ساختار تاثیر می‌گذارد. بلکه هدف شما در نوشتن نیز موثر است شما میبایست این مرحله به مرحله طراحی درباره الگو و ترکیب کار کارنوشت خود تصمیم بگیرید که به دلیل عدم پذیرش و برگشت بسیاری از مغازه‌ها طرح و سازماندهی ضعیف آنها باشد جمله های نظیر این سر و ته ندارد حاکی از سازماندهی ضعیف کار است
از ارتباط و انسجام مقاله خود اطمینان حاصل کنید. همان گونه که پژوهش فرایندی است که در هر مرحله آن از مرحله‌های قبلی و بعدی تاثیر می پذیرد و بر آنها هم تاثیر می‌گذارد. مقاله نیز نوشته ای است که بخش‌های مختلف آن به همدیگر پیوند دارد بنابراین ارتباط و تنها بایستی در کل سازمان وچینش مطالب دیده شود بلکه در بخش‌های جزئی‌تر مانند پاراگرافها نیز باید این پیوند مشخص باشد.
لحن نوشتاری خود را تعیین کنید. هدف شخصیت مخاطب و موضوع در انتخاب لحن مناسب می باشد. اگر مخاطبان شما افراد عادی است می بایست از لحن مناسب آنها و عاری از واژگان و اصطلاحات فنی استفاده کنید. اما اگر خوانندگان شما متخصصان باشد انتخاب واژگان و اصطلاحات تخصصی نه تنها نامناسب نیست بلکه به شما اعتبار نیز خواهد بخشید.
مقاله علمی را نمی‌توانید پیدا بکنه که از منابع گوناگون و معتبر موجود در حوزه مورد نظرش استفاده نکرده باشد. به ویژه در بخش مبانی نظری برای برداشت از موانع منابع چند روش وجود دارد که نویسنده مقاله می بایست آنها اشراف داشته باشد یعنی نویسنده باید چگونگی استخراج مناسب اطلاعات از منابع جمع‌آوری شده را بداند. منابع را پیدا کنید که هنوز مواد خام هستند که باید با هنر استخراج و تعریف پخته شود. شما در ابتدا باید منابع را به صورت فعالانه مطالعه کنید اگر نگاهی فعالانه به مقاله نداشته باشید با چند بار مطالعه نیز پیام متن را درک نخواهیم کرد. پیش از شروع مطالعه اطلاعات مربوط به نویسنده، ناشر خاستگاه اثر عنوان و شکل سازمانی است را بررسی کنید. بعد به اثر نگاه بی طرفانه منصفانه داشته باشید.
توجه کنید که سوگیری چه مثبت چه منفی شما را از واقعیت دور خواهد کرد.
نکته مهمی که برای این کار کمک میکنه مواردی هست که مقاله بعدی استفاده میشه عنوان میشهزی در کجا؟ چه وقت؟ چگونه؟ و چرا ؟ پاسخ دهم تا نقاط قوت دقت و شفافیت کار را بالاتر ببریم. عنوان مقاله من چه حوزه ها و زمینه های فرهنگی اجتماعی اقتصادی سیاسی تاریخی جغرافیایی و غیره را در بر می گیرد آیا درباره این حوزه‌ها زمینه ها و آمادگی کامل دارم اگر بلی با آنها چگونه برخورد کنم و یا چگونه آنها را سازماندهی نمایند.
مطالبی که قرار است به آنها استناد نمایید، تعیین کنید. بسته به نیاز شما در مقاله میتوانید از هرکدام از این روشها استفاده نمایید. پیش از اینکه نگارش مقاله خود را شروع کیندف مشخص نمایید که گنجاندن چه مطالبی از کار دیگران به غنای کار شما کمک خخواهد کرد. این مطالب از چه اهمیت بخروردارند و بنابراین در کجای کار شما و چگونه آورده میشوند.
میتوانید از ترتیب آوردن مطالب برگرفته از دیگران را براساس طرح سازمان خود مشخص کنید.اما وقت میخواهید این مطالب را در دل مطالب خودتان بیاوردی، باید چیدمان به صورتی باشد که وجود این مطالب موجب سکته (سردرگمی و ابهام) در کار و عدم تناسب نشود. توجه داشته باشید که این نکته یکی از مسئله های مهمی است که در ارزیابی مقاله ها مد نظر قرار میگیرد، استفاده از منابع معتبر و نحوه مستندسازی است.
